Trưa 12/9, tôi còn đưa một đồng nghiệp cũ tới thăm nhà thơ Thanh Tùng. Ông yếu lắm, phải có máy trợ thở. Thế nhưng, biết có khách, ông gắng gượng gạo tỉnh ngộ nhìn. Ông không nói được nữa, song vẫn nhận ra người quen, hai dòng lệ cứ ứa ra ngần ngận. Ôi, đôi mắt thi sĩ, mềm yếu và run rẩy trước những xúc động mỏng mảnh của cõi sống ngắn ngủi. Vậy mà, đêm 12/9, đôi mắt ấy đã dài lâu khép lại với người đời, với thi ca.
Thi sĩ Thanh Tùng đã ra đi. Vẫn biết ngày này không hạn chế khỏi, nhưng vẫn thấy xót xa. Trong khoảng nay, tôi đã đánh mất một người bạn vong niên thân thiện như ruột làm thịt. Khi ông từ Hải Phòng tham gia Sài Gòn định cư, cũng là lúc tôi trong khoảng Phú Im vào thành phố nở rộ của phương Nam để học hành và làm cho việc. Hơn 20 năm qua, ông đồng hành cùng tuổi xanh của tôi, và tôi gắn bó với tuổi già của ông. Ngồi giữa khuya viết về ông, tôi không nhân thức phải bắt đầu trong khoảng đâu, bởi quá phổ quát kỷ niệm cứ như những thước phim quay đủng đỉnh lần lượt hiện về trong ký ức, vừa xinh tươi vừa cồn cào.
 |
|
Cố nhà thơ Thanh Tùng. Ảnh: Mễ Thuận. |
Thanh Tùng có một tâm hồn như tơ trời. Ông rất nhạy với những ai oán vui của căn số, nên ông hay khóc. Ông không khóc thầm. Ông khóc nấc lên, không cần giấu diếm, không cần che giấu. Lần trước tiên chạm chán nhau, tôi mời ông tham gia một quán bia nhỏ bé bên trục đường, Thanh Tùng đã khóc vì chứng kiến một đứa bé bỏng bé xíu gò bán vé số. Nhìn theo đứa bé nhỏ thuyệt vọng quay đi khi chúng tôi không tìm vé số, đôi mắt Thanh Tùng nhạt nhòa dần. Đưa tay quệt nước mắt, Thanh Tùng ứng tác ngay mấy câu: “Tôi khốn nạn vì cái có điều kiện kinh tế eo hẹp/ Không đủ tiền sắm cho em một tấm vé số/ Sắm cho tôi một niềm chờ đợi/ Và mua cho em một chiếc vé tham gia mai sau”.
* Nghệ sĩ Thái Bảo hát "Thời hoa đỏ"
Thanh Tùng thích rong chơi, thích đồng đội. Thanh Tùng đãi đằng trong thơ: “Con chỉ của mẹ phụ vương người yêu/ Người yêu còn của những quãng trục đường xa/ Của những cơn gió xé hết chính mình trên bến bãi/ Của những nỗi đau không nhân thức mặt bao giờ”. Đến đâu, ông cũng viết được thơ. Gặp gỡ khách hàng nào, ông cũng trìu mến trân trọng. Khi cô con gái Lan Hương chưa ổn định chỗ ở lạc nghiệp ở TP HCM, Thanh Tùng rất nặng nhọc, nhưng mỗi khi có thời cơ đặt chân đến vùng đất nào thì ông đều háo hức phóng bút sáng tác. Ông xem đó là sứ mạng lặng lẽ và thiêng liêng.
Đà Lạt ư, “một vùng trời trong đến nỗi/ tôi thành vẩn đục mà thôi/ tôi lọc tôi trong thác xối/ trong hương thơm của trái tươi”. Nha Trang ư, “em quăng cho con sóng/ đời nào tôi không biển/ em ném cho sợi ai oán, đời nào không sương khói/ chỉ một chớp hôn thôi/ thì đã Nha Trang rồi”. Huế ư, “đi trong đêm tôi thầm đoán ra phần đông/ và có thể là sông Hương đang chảy vào tôi”. Tuy Hòa ư, “máu bây giờ chỉ còn trong màu hoa dâm bụt/ khói hiện giờ chỉ là khói bếp/ mùi cơm thơm dắt díu no đủ về”. Hậu Giang ư, “một cây cầu ngả qua kênh/ mềm vòng eo của gió/ cho ta sang bên kia vùi tham gia miệt vườn”…
* Nghệ sĩ Trọng Tấn hát "Hà Nội ngày đi về"
Năm 1995, Thanh Tùng được đi dự Liên hoan thơ quốc tế ở Hy Lạp. Lần duy nhất trong đời được ra nước ngoài, Thanh Tùng đã viết những câu thơ đầy phẩm chất công dân nước Việt mà những kẻ phong lưu nhưng ghẻ lạnh với vận mệnh đất nước phải xấu hổ: “Tôi đã ở ngoài vòng tay Tổ quốc/ Bây chừ tôi phải là toàn bộ/ Trong khoảng ngọn cỏ dại quê hương đến máu những anh hùng/ Như người thủy thủ sắp ra khơi, rà soát lại phần nước ngọt/ Tôi hát thầm bài Hành binh ca”.
Thanh Tùng mê đồng đội như mê thơ. Mỗi khi tôi bận việc, không đưa Thanh Tùng đi được, thì ông tự chạy xe sắm bằng hữu, khi thì bằng xe đạp, khi thì bằng xe máy. Khổ thân, ông công bình có nhân thức kỷ nghuyên công nghiệp số phải gọi laptop báo trước sự thăm viếng đâu. Mấy bận, bằng hữu đi vắng, ông ngồi chờ cả buổi rồi thui thủi về. Có hôm ông bị ngã xe, trầy trụa hết tay chân, lúc tôi còn đang hốt hoảng thì ông đọc luôn bài thơ như một tác phẩm chắt chiu giây phút tri kỷ hạnh ngộ: “Gặp về không ngủ nổi/ Hóa ra tình cũ rót vào nhau/ Rượu ấy hiện thời không có nữa/ Chỉ còn trong đáy của hồn sâu/ Ngày xưa ta ủ trong men dại/ Hiện giờ mới đủ để mà say/ Tiền biết trả khách hàng nào, ai kiếm được nổi/ Quê hương hun hút mấy trời mây/ Mỗi đứa lại vội vã mấy ngả/ Bao giờ quay về uống nhau đây?”.
Khoảng cuối năm 2016, Thanh Tùng phát hiện bị ung thư bao tử. Ông nhỏ hẳn, nhưng cái nhọc mệt thể xác không khiến cho ông đau buồn bằng việc phải nằm một chỗ, không còn được thù tạc với bạn bè. Mỗi ngày tôi qua, ông đều hỏi thăm hết người nọ đến người kia. Và mỗi khi tôi chào trợ thì biệt, ông lại ước ao: “Giá như có thể đến chỗ Lê Xuân Đố, Nai lưng Mạnh Hảo hoặc Nguyễn Vũ Tiềm để chơi cho vui nhỉ”. Thật sự những lúc ấy, tôi chỉ mong có thể cõng ông khắp Sài Gòn để được nắm tay những người quen.
Khi bệnh tình của Thanh Tùng càng ngày càng nặng, con gái ông và tôi ướm thử tâm nguyện ông muốn chuyện cỗ áo như thế nào, Thanh Tùng thều thào bảo: “Tha ma Bình Dương, vì ở đó có đa dạng anh em văn nghệ”.
Thanh Tùng cả đời đeo đuổi thi ca. Sự nghiệp thơ của ông đủ để mọi người nhắc nhở và tôn vinh. Tất nhiên, có một tâm nguyện mà ông vẫn ôm ấp là đi một vòng các thức giấc đồng bằng sông Cửu Long, để tiếp tục bồi đắp cho trường ca Nhịp điệu phương Nam mà ông viết nhằm tri ân mảnh đất đã nuôi nấng chính mình những năm tháng hoàng hôn kiếp người: “Thế là thơ có thêm chỗ trú/ Tôi tin có thể gõ cửa nửa đêm/ Uống rượu và khoác lác/ Tôi tin ko phải trong mơ/ Mỗi cánh cửa thành lập ra có trời riêng rất thực…”. Tâm nguyện nhỏ tuổi nhoi thế mà cũng đành dang dở. Đáng nhớ tiếc quá, nhà thơ Thanh Tùng ơi.
Lê Thiếu Nhơn
Sài Gòn, khuya 12/9/2017
Có thể bạn quan tâm: váy ngủ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét