Hôm 15/10, Đỗ Hoàng Diệu ra mắt sách Lam Vỹ tại Hà Nội - lưu lại sự trở lại của chị kể trong khoảng tập truyện ngắn Bóng đè (2005).
- Vì sao phải mất hơn 10 năm chị mới trở lại văn bọn?
- Tôi vẫn viết đều. Năm ngoái tôi gửi về Việt Nam một phiên bản thảo do tôi viết trong năm, sáu năm nhưng hầu hết nhà xuất bạn dạng đều chối từ. Rộng rãi bài báo viết Đỗ Hoàng Diệu "tịt" rồi và không thể viết thêm được gì. Tôi ức chứ. Tôi muốn nói với mọi người tôi vẫn ở đây, tôi có chết đâu. Tôi quyết định viết tác phẩm mới này trong vòng sáu bốn tuần. Viết khiến sao để nó có thể được xuất phiên bản nội địa.
- Trong sách mới, chị được cho là tự thỏa hiệp với trang viết. Quá trình đó diễn ra thế nào?
- Thuở đầu, tôi nói bản thân sẽ viết tiểu thuyết ngôn tình ba xu xem sao, chắc sẽ dễ dàng được in. Nhưng tôi không khiến cho được và bắt đầu "lồng lộn" viết. Sau đó, tôi chấp nhận tự cắt bỏ. Tôi bỏ các cụ thể mơ đại dương như có phải cô Thơ - anh hùng chính - đã đẩy bố của một nửa cũ xuống hồ hay ông ấy bị sốc tim mà chết. Tôi cũng cắt rộng rãi cảnh sex và phổ quát đoạn chỉ trích đạo Nho.
Nguyên bản là 400 trang nhưng tôi cắt 100 trang trước khi gửi đi. Khi cắt bỏ, tôi tự thấy rất trinh nữ và hèn. Đương nhiên, ví như người nào đọc sách vẫn nhận ra đó là tôi, không lẫn tham gia đâu hết. Nhà văn Phạm Ngọc Tiến hay một vài người bạn của tôi đều có đánh giá tốt, nói rằng văn học trong cuốn này rất đẹp. Tôi muốn người đọc nhìn kiếm được bản thân mình ở mặt văn học phổ thông hơn là viết cái gì.
 |
|
Nhà văn chia sẻ tại buổi mở bán sách tại Hà Nội hôm 15/10.
|
- Nếu bỏ đi đa dạng thứ "nặng đô" như thế, chị nghĩ sức nặng của công trình mới nằm ở đâu?
- Tôi đã xác định trước, thành quả này không thể "đè" được Bóng đè. Tôi cũng không cố dụng công để làm cho gì. Cứ để thiên nhiên. Có muốn cũng không được.
Nhà văn muốn có tác phẩm chiến thắng thì phải có sự bí ẩn, giàu cảm xúc, gần gụi với người đọc. Tôi có nhị yếu tố trước tiên. Nhưng sự gần gụi với bạn đọc - cả ở công trình lẫn ngoài đời - tôi đều không có. Tôi xa rời trong khoảng văn chương tới ý nghĩ đó nên rất không dễ dàng đọc. Tới Lam Vỹ, tôi nghĩ có gì đó dễ đọc hơn, kì vọng đại chúng đón chờ.
- Điều tình dục từng gây xôn xang trong cuốn sách đầu tiên của chị. Ở sách mới, chị khai thác và giải quyết nhân tố này ra sao?
- Tôi nghĩ đừng coi nặng điều dục tình. Khi viết Bóng đè, tôi 26, 27 tuổi. Hiện giờ 40 tuổi dĩ nhiên phải khác. Dĩ nhiên, công trình này tôi cũng không viết về sex mà mạch câu chuyện buộc nhân tố đó phải diễn ra. Tôi kể theo mạch truyện thôi chứ không cố ý miêu tả thế này thế kia.
- Chị nghĩ tác phẩm mới sẽ được đón nhận thế nào?
- Nhà văn Phạm Ngọc Tiến bảo cam đoan sẽ có hai luồng. Một luồng chê dở quá, không vượt qua được Bóng đè. Còn sẽ có những người đánh giá tốt viết khác đi, mềm mại hơn. Nhưng tôi nghĩ nó không gây tranh cãi dữ dội. Lam Vỹ chỉ là cuốn sách đặt ra các điều văn hóa, đạo giáo.
- Giả dụ sách chỉ được đón nhận trong bình yên, chị thấy thế nào?
- Trước đây, khi ra mắt Bóng đè và bị người ta chỉ trích, tôi chỉ muốn đấm hoặc giả dụ mà gặp gỡ thì ném cốc nước vào mặt. May là khi đó tôi chỉ giận dữ thôi chứ vẫn giữ được bình tĩnh, hòa nhã cho đến cuối cùng. Nhưng tôi nghĩ rằng đó lại là may mắn cho cuốn sách đầu tiên của tôi.
Hiện thời tôi già rồi. Tôi thấy mỏi mệt mà cũng muốn để cho bạn đọc quyết định. Có một điều vui là tôi nghĩ sách đang bán nhanh. Tôi chỉ ước muốn sách đến được với đa dạng người đọc hơn.
- Thành quả của chị thường mang đa dạng bóng tối, u ám, ma quái. Chị lý giải gì về điều này?
- Tôi thích đọc những cuốn sách u ám, đen tối và bi quan. Đối với tôi văn học đích thực phải viết về cái gì ảm đạm và khiếp sợ chứ văn chương mà cứ hơn hớn lên thì kinh dị lắm. Tất nhiên, khi đọc vẫn phải vui. Chả hạn, văn của Nguyễn Việt Hà đặc thù là chế nhạo nhại, vui nhộn, đọc rất thú vị nhưng đằng sau đó để lại nỗi buồn.
Đọc sách tôi kết thúc mà có người thất tình tự tử thì tôi coi đó là thành công của tác phẩm. Nói thế thì hơi cực cam đoan. Nhưng giống như bản nhạc Gloomy Sunday, được gọi là phiên bản nhạc chết chóc dù có phổ thông chuyện hoang tuyến đường thêu dệt về thành quả này. Ý tôi là: nếu như văn học có thể ám người khác khiến cho họ hành động theo thì chiến thắng quá. Làm cho được điều đó, tôi quá tuyệt vời rồi. Nhưng cam đoan tôi chẳng thể nên đừng có lo.
 |
|
Đỗ Hoàng Diệu nói chị không lựa chọn cách thức sống cô quạnh nhưng "phiên bản thể sinh ra như thế".
|
- Cuộc sống của chị bên Mỹ hiện nay thế nào?
- Chồng tôi dạy tại trường Ohio, Mỹ - đại học công nằm ở một thị trấn nhỏ bé. Phần lớn dân số là học sinh, giáo sư. Môi trường hẹp nhưng rất trong lành. Cuộc sống của tôi khá bình im, nội trợ, nấu cơm, đưa đón hai con đi học, đọc sách, ngồi viết. Tôi may mắn vì không hề lo cơm áo gạo tiền. Lúc con tí hon tôi không viết được đa dạng nhưng hiện thời con út đã bốn tuổi, có phổ thông thời điểm để viết hơn.
Ở chỗ tôi ở có rộng rãi hội như Hội thiếu nữ châu Á... mỗi người thường làm một món đến san sớt, ăn uống với nhau. Tôi không thích tham gia những thứ "của nợ" này. Tôi khước từ những cuộc vui, hội hè, khoe khoang dù có phổ thông thứ để khoe. Tôi muốn thu bản thân, giấu bạn dạng thân trong "cái vỏ", ngồi trong bóng tối nhìn cuộc đời.
Quần chúng nghĩ tôi bi ai nhưng tôi cố tình làm thế. Ngày xưa ở Việt Nam tôi cũng thích sống kiểu đơn độc. Tôi không có nhu cầu chia sẻ. Tôi nghĩ chính mình là người tự kỷ.
- Vẻ ngoài phong cách, khốc liệt như văn chương. Vậy bên trong chị là con người như thế nào?
- Điên, khùng, thần kinh. Tôi cũng là người yếu đuối, phổ quát tình cảm, mau nước mắt. Tôi đang phải tự kiềm chế giễu, không được khóc nhiều nữa. Trong khi, tôi hay bị những mối ân đức buộc ràng, không sống phũ phàng được. Có thể gọi là tôi sống biết điều.
>> Xem thêm:
Đỗ Hoàng Diệu: 'Ngoài đời tôi rất yếu đuối'
Đỗ Hoàng Diệu: 'Tôi bị nắm bắt nhầm vì đã sống khép kín'
Đọc thêm: váy ngủ gợi cảm đà nẵng
